Klasy ekspozycji betonu – jak dobrać odpowiednią?

Rodzaje betonu

Co to są klasy ekspozycji?

Klasy ekspozycji betonu są terminem podawanym przez obowiązującą w Polsce europejską normę betonową PN-EN 206+A1:2016-12 „Beton – Wymagania właściwości, produkcja i zgodność”. Norma ta kładzie szczególny nacisk na trwałość betonu w rzeczywistych warunkach eksploatacji. W celu określenia oddziaływań środowiskowych wprowadzono siedem klas ekspozycji betonu odpowiadających różnym warunkom użytkowania poszczególnych elementów konstrukcji i wynikającym z nich zagrożeniom agresji środowiskowej.

Wyróżniamy następujące grupy klas ekspozycji betonu:

  • X0 – brak zagrożenia korozją i agresją chemiczną
  • XC1-XC4 – korozja spowodowana karbonatyzacją
  • XD1-XD4 – korozja spowodowana chlorkami
  • XS1-XS3 – korozja spowodowana chlorkami z wody morskiej
  • XF1-XF4 – agresywne oddziaływanie zamrażania / odmrażania
  • XA1-XA3 – agresja chemiczna
  • XM1-XM3 – agresja wywołana ścieraniem

Cyfra pojawiająca się po oznaczeniu literowym oznacza intensywność oddziaływania, np. klasa ekspozycji XF4 oznacza najtrudniejsze warunki związane z agresją mrozową, a XF1 – najłagodniejsze. Zatem wymagania dla składu betonu w klasie XF4 będą znacząco wyższe niż wymagania dla XF1. Wymagania te zostały określone w osobnej normie oznaczonej numerem PN-B-06265, określanej jako krajowe uzupełnienie do normy PN-EN 206+A1:2016-12.

Beton może być narażony na kilka różnych oddziaływań, tak więc w dokumentacji projektowej może pojawić się kilka klas ekspozycji. Rożne powierzchnie betonowe danego elementu konstrukcyjnego mogą być narażone na rożne oddziaływania środowiskowe, dlatego przy zamawianiu betonu ważne jest, aby podać wszystkie wyspecyfikowane klasy ekspozycji. W oparciu o te informacje dostawca przygotuje mieszankę betonową, która będzie spełniała odpowiednie, najwyższe wymagania. Jeżeli w projekcie brak jest informacji na temat klas ekspozycji, należy dokładnie opisać planowane zastosowanie – do jakiego elementu ma być użyty beton i w jakim środowisku będzie użytkowany. Na przykład: beton na ściany zewnętrzne, zbrojone, narażone na mróz i na dostęp wody gruntowej (czyli na słabą agresję chemiczną) powinny spełniać klasy ekspozycji XC4, XF1 oraz XA1; podczas gdy beton do wykonania ścian wewnętrznych, zbrojonych, ale eksploatowanych w środowisku suchym – to już tylko klasa ekspozycji XC1.

Wymagania dla klas ekspozycji betonu

Klasom ekspozycji zostały przyporządkowane wymagania dotyczące składu mieszanki betonowej obejmujące:

  • Dopuszczalne rodzaje i klasy składników
  • Maksymalny współczynnik w/c (proporcja wody do cementu)
  • Minimalną zawartość cementu
  • Minimalną klasę wytrzymałości betonu na ściskanie
  • Dla niektórych klas środowiskowych – minimalne napowietrzenie betonu i wymagania dla materiałów (cementy SR lub HSR, kruszywo mrozoodporne)

Jak dobrać odpowiednią klasę ekspozycji?

Aby zaprojektować trwałą konstrukcję, już w początkowym etapie procesu projektowania należy przewidzieć warunki środowiskowe, w jakich dany element będzie pracował i na jakie czynniki agresywne będzie narażony. Dla każdego wyspecyfikowanego elementu należy przypisać rodzaj korozji, jakiemu jest on poddany, a więc klasy ekspozycji betonu. Dobór odpowiednich klas ekspozycji jest więc zadaniem dla projektanta. Rolą inwestora czy też wykonawcy jest odpowiednie wyspecyfikowanie betonu na etapie zamówienia, czyli przekazanie producentowi betonu wymagań co do klas ekspozycji.

*sugerowane rozwiązanie; dla pewności potwierdź to z naszym przedstawicielem handlowym, który po uzyskaniu od Ciebie pełnych informacji o inwestycji, pomoże dobrać najlepszy produkt